استندآپ کمدي به شيوه آدام سندلر
مرور تجربه‌هاي موفق جهاني به يقين براي توسعه و تنوع استندآپ کمدي در ايران موثر است . يکي از اين نمونه‌ها تجربه اجراهاي آدام سندلر است .
آدام ريچارد سندلر (Adam Richard Sandler) زاده ? سپتامبر ???? در نيويورک است. او کمدين، خواننده، فيلمنامه‌نويس و تهيه کننده آمريکايي است. او کاراکتري طنز و بانمک دارد و در اکثر فيلم‌هايش نقش يک مرد خوشدل، اما بدون اعصاب را بازي مي‌کند.
سندلر نخستين بار در سن ۱۷ سالگي در يک کلوب در شهر بوستن به اجراي استند آپ کمدي پرداخت و توانست تجربه زيادي در اين زمينه به دست آورد. وي متوجه شد که استعداد بسيار خوبي در اجراي کمدي دارد و به همين جهت زماني که در دانشگاه نيويورک در رشته هنرهاي زيبا تحصيل مي‌کرد؛ به اجراي استندآپ کمدي‌هاي مختلف در محيط دانشگاه و کلوب‌ها پرداخت.
سندلر زماني که در يک کلوب در لس آنجلس مشغول اجراي کمدي بود، توسط دنيس ميلر کشف شد و سپس به برنامه محبوب «شنبه شب زنده» معرفي شد. سندلر توانست در اين برنامه تلويزيوني مهارت‌هاي بازيگري خودش را به رخ بکشد و به عنوان يکي از محبوب‌ترين هنرمندان اين برنامه شناخته شده و راهش براي ورود به سينما هموار شد.
شيوه اجرايي:
غالباً شروع اجراي استندآپ کمدي‌هاي آدام سندلر همراه با اجراي موسيقي است. او با استفاده از تکنيک موسيقي، در ابتداي اجراهايش انرژي مخاطبين را بالا برده و عکس‌العمل آن انرژي‌ها را در اجراهايش مي‌بيند. انگار که ذهنِ مخاطب را آماده خنديدن و فکر کردن به استندآپ‌هايش مي‌کند. او عاشق موسيقي‌هاي دهه هشتاد است.
وقتي آدام سندلر در ابتدا يا ميان استندآپ‌هايش از تکنيک موسيقي استفاده مي‌کند، براي مخاطب جذابيت بيشتري پيدا مي‌کند. او در پسِ شعرهايي که مي‌خواند طنز نهفته‌اي دارد که مخاطب را قلقلک داده و مي‌خنداند. اجراي موسيقي کنار اجراي استندآپ کمدي، درست شبيه به يک زنگ تفريح است.
شيوه اجراي?ِ آدام سندلر به گونه‌اي است که بيشتر در کارهاي کمدي بزن و بکوب ديده مي‌شود. اجراي اين نوع کمدي هم در گيشه و هم در جلبِ نظرِ منتقدان، موفق است. البته به شرط اينکه نوع شوخي‌ها و نحوه اجراي آنها درست هدايت شود.
اکثر کمدين‌ها براي بازي و يا اجراي استندآپ کمدي خود فرم، تيپ و يا شخصيتي را در نظر مي‌گيرند. اين تيپ يا شخصيت در واقع همان سبک اجراي?ِ هر فرد است.
اين سبک از شخصيت پردازي اين‌گونه است که به طور مثال: فرد مي‌تواند شخصيت عصبي داشته باشد يا شخصيتي بسيار آرام، خونسرد و يا شخصيتي که مدام در حال خنده است. همچنين مي‌تواند سبک شخصيت?ِ فرد کاملاً گيج و منگ باشد، در حالي که نقدي بسيار هوشمندانه را ارائه مي‌دهد و …
آدام سندلر معمولاً به عنوان سبک شخصيتي در بازيگري و اجراهايش يک فرد گيج را در نظر مي‌گيرد.
مي‌شود گفت علاقه شخص?ِ آدام سندلر براي بازي در فيلم‌هاي متفاوت، شخصيتي است که مدام در حال تحقير شدن است. اين شخصيت دست و بالِ اجرا کننده را براي انجام کارهاي کمدي بيشتري باز مي‌گذارد.
اين شخصيت مردم را به خنده وا مي‌دارد و کمدين مي‌تواند در موقعيت‌هاي متفاوت از خلاقيت‌هاي بيشتري براي خنداندنِ مخاطب استفاده کند.
آدام سندلر از همه نوع انسان و رفتارهايشان روايت مي‌کند. حتي گاهي داستاني را تعريف مي‌کند و بعد در آخر مي گويد: « چيزي که گفتم، اصلاً هم واقعي نبود.» و همين اعتراف صادقانه همراه با خنده‌اي غافلگير کننده، مخاطب را دوباره به خنديدن وا مي‌دارد.
او بر روي صحنه بسيار خونسرد و آرام است. در واقع مي‌شود گفت، راحت اجرا مي‌کند.
خودِ او مابين اجرايش مي‌خندد و مخاطب را موذب نگه نمي‌دارد. مخاطب هم به داستان‌هايي که او روايت مي‌کند مي‌خندد و هم به نوعِ خنديدن‌اش که در جاهاي متفاوت اجرايش به صورت تکنيک تکرار از آن استفاده مي‌کند.
آدام سندلر در استندآپ‌کمدي‌هايش از تکنيک جان بخشي به اشيا استفاده مي‌کند. او در اجراهايش طوري از اين تکنيک استفاده مي‌کند که براي مخاطب بسيار باور پذير است. در حقيقت طنز و شوخ طبعي وقتي اتفاق مي‌افتد که شکلِ واقعيت را تغيير داده و آن را از ذهن دور کنيم. پس ممکن است گاهي مؤلف به دنبال استفاده از تکنيک‌هاي سورئال رفته و قصه استندآپ کمدي‌اش را تخيلي بيان کند. اين شکل از اجراي کمدي بسيار زيباست، به شرط اينکه طوري روايت شود که براي مخاطب عام و خاص قابل درک و باور پذير باشد. در غير اين صورت کمدين با شکست رو به رو مي‌شود.
آدام سندلر مانند هر کمدين ماهر ديگري مابين استندآپ قبلي و بعدي‌اش ارتباط خوبي برقرار کرده و موضوعات را به طور حرفه‌اي جابه‌جا مي‌کند. به اصطلاح مي‌شود گفت فضاي استندآپ ها و موضوعات آن را به خوبي تغيير مي‌دهد. طوري که متوجه پَرش نمي‌شويم. گاهي حتي موضوعاتش را با موسيقي و شعر همراهش عوض کرده و مخاطب را همچنان سر جاي خودش نگه مي‌دارد.
او در لحظه ارتباط خوبي با تماشاگرانش برقرار مي‌کند. در لحظه جواب‌شان را مي‌دهد. از آنها همکاري مي‌خواهد و با آنها شوخي مي‌کند. حتي گاهي به صورت دسته جمعي، همه تماشاگران را دست انداخته و آنها را به خنده بيشتري وا مي‌دارد.
آدام سندلر ميميک صورت بسيار خوبي دارد و از آن بسيار هوشمندانه استفاده مي‌کند. اين مي‌تواند نقطه قوت کارهايش باشد. همچنين او لبخند‌هاي دلنشيني را مدام تحويلِ تماشاگر مي‌دهد. اين هم نقطه قوت ديگر اوست.
در کل بهتر است وقتي روي صحنه مي‌ايستيم؛ تصور کنيم سلطان صحنه‌ايم و به راحتي اجرا کنيم. طوري که در حينِ اجرا، خودمان نيز از اجراهاي‌مان لذت برده و به مخاطب هم اين فرصت را بدهيم که لحظاتِ خوبي را با اجراي ما تجربه کند.
نيلوفر ناظري
عضو دفتر تحقيق، پژوهش و توليد استندآپ کمدي با مديريت امير کربلايي زاده
ايران تئاتر